متاسفانه  اخیرا موارد متعددی از حضور خردسالان و حتی گاهی نوزادان در ارتفاعات مشاهده شده است که با تاسف بیشتر  به علت عدم آگاهی از زیانهای احتمالی ؛ چندان به تذکرات مختلف نیز توجهی نمیشود . چندی قبل  یکی از همکاران نوزاد دوهفته ای را بر سر قله توچال در آغوش مادرش مشاهده نموده بود که قادر به تنفس مناسب نبوده و کمابیش دچار کمبود اکسیژن و سیاهی پوست شده بوده است. وعلی رغم تذکر این همکار به پدر و مادر نوزاد ، مساله چندان جدی گرفته نشده است! ...

  این مساله بخصوص در مناطقی که رسیدن به ارتفاعات و بلندای کوهها سهل الوصول است خیلی بیشترو جدی تر  است و به صورت روز افزونی مشاهده میشود. با سوار شدن بر تله کابین ظرف نیم ساعت فرد به ارتفاع 4000 متری میرسد که این اختلاف ارتفاع را در این مدت کوتاه طی نمودن حتی برای افراد ورزشکار نیز میتواند مشکل افرین باشد چه برسد به خردسالان با فیزیولوؤی بسیار شکننده وخاص خود . متاسفانه با توجه به اینکه در فصل سفر قرار داریم خیلی از مسافران به قصد بازدید نیز به این مناطق وارد  میشوند. با توجه به اینکه ممکن است این افراد از ساکنین مناطق کم ارتفاعی باشند احتمال بروز مشکل  بیشتر است . از طرفی ممکن است مشکلات خفیفی در گردش خون نوزادان و کودکان وجود داشته باشد که به خودی خود و در شرایط معمولی اصلا مساله ساز نیست ولی در ارتفاعات میتواند برای خردسال مشکل افرین باشد .

به نظر میرسد که میبایست نسبت به آگاه سازی مسئولین تله کابین ها در مورد عوارض این امربه نحو مقتضی  اقدام نمود و از آنها خواست که در سرویس دهی به این گونه مسافرین  سخت گیری و دقت نظر  بیشتری به خرج دهند .

بحث های گوناگونی را میتوان در مورد حضور کودکان در ارتفاع انجام داد که در این اندک فرصت بحث مفصل  نیست . ولی جمیع محققان و صاحب نظران بر این امر اتفاق نظر دارند که ورود کودکان به ارتفاع میبایست با احتیاط فراوان و به آهستگی صورت گیرد . مشکلات ارتفاع در کودکان به شکلهای متفاوت تری بروز میکند  که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد : اختلال در غذاخوردن؛ تغییر اجابت مزاج ؛ سستی و خواب الودگی؛ گریه بی جهت  وووو.  نکته بسیار مهم این است که کودکان قادر نیستند همانند بزرگسالان حالات درونی خود را شرح داده و باز گو کنند .  این امر تشخیص مشکلات را بسیار دشوارتر میکند .

در مورد سقف و حد بالای  حضور کودکان در ارتفاع چندان اتفاق نظر قطعی وجود ندارد ولی به نظر میرسد که این سقف برای  کودکان زیر دو سال  حداکثر 2500 تا 3000 متر و اطفال بزرگتر تا 7سال حد اکثر تا 4000 مترمیتواند بدون مشکل خاص و ممنوعیت  باشد . در  مورد نوجوانان و کودکان بزرگتر اگرچه حساسیت مثل اطفال کوچکتر نیست ولی با توجه به اینکه کمبود اکسیژن طولانی مدت و تکرار شونده میتواند به غضروف رشد استخوانها آسیب برساند و ممکن است این غضروفها زودتر بسته شده و قد نهایی فرد کوتاهتراز انچه که میتواند بشود ، در نتیجه توصیه غالب به افراد در حال رشد این است که به صورت طولانی از حضور درارتفاع بخصوص بالاتر از 4000 – 4500 متر خود داری شود . طی کردن روند تطبیق و هم هوایی در کودکان بسیار جدی تر و مهمتر است و باید به دقت مورد نظر قرار بگیرد.

در مورد اطفال ساکن در مناطق مرتفع ؛ تاثیرات و اتفاقات کاملا متفاوت است که از حوصله این بحث کوتاه  خارج است.

                                                                     دکتر علیرضا بهپور

                                                       رئیس کارگروه پزشکی و امداد و نجات